Landelijke vergrijzing: Oorzaak van woningaanbod overschot?
Eén van de argumenten tegen het bouwen van in groene gebieden is het feit dat er al zoveel eengezinswoningen zijn, die allemaal op het punt staan vrij te komen. De angst voor woningaanbod overschot heerst bij zowel investeerder als stadsplanning. Hoe lang houdt men de adem vast?
Grote aantallen aan woningen die vrij komen door overlijden is geen onrealistisch beeld. Door de landelijke vergrijzing die in de nabije toekomst alleen maar ernstiger lijkt te worden, is er in 2021 een schatting gemaakt voor de Metropoolregio Amsterdam (MRA) van de hierdoor te verwachten stijging in woningaanbod. Ook de rest van het land kijkt met een schuin oog naar deze uitkomsten, als voorbeeld case voor een situatie die in meerdere plekken steeds relevanter word.
Hoe hevig heeft de vergrijzing invloed op de huisprijzen?
Geen reden tot paniek
Gelukkig lijken er per segment lijken er redelijk grote verschillen te bestaan. Ruim 1/3rde van eengezinswoning huurders is de 65 al gepasseerd; de baby-boomers die zonder al teveel problemen konden kopen toen er nog geen gemeengoed bestond.
Als we naar de korte termijn kijken geeft dit misschien een realistischer beeld van de stand van zaken: Een alleenstaande vrouw van 75 jaar heeft, statistisch gezien, 30% kans om binnen 10 jaar te overlijden. Dat betekend dat er 70% kans bestaat dat de woning over 10 jaar nog niet vrij is komen te staan.
Koopwoningen slechts 4% kans
Ook gaat het nog wel even duren met de eengezinskoopwoningen. De baby-boomers van vlak na de oorlog zijn hier ondervertegenwoordigd; het zijn voornamelijk de generaties na de baby-boomers, Gen-X en de vroegste Millenials, die in alle uitbreidingswijken van de laatste decennia hun plekje hebben gevonden. Dit zijn de laat-dertigers tot vroeg-vijftigers onder ons, waarbij het risico tot overlijden al meteen een stuk lager ligt. Een woning komt namelijk pas vrij zodra het laatst overgebleven lid van het huishouden komt te overlijden. Bij een koppeltje van beiden 70 jaar oud is de kans slechts een lage 4% dat over 10 jaar beiden zijn te komen overlijden.
In de Metropoolregio Amsterdam blijkt dat het ‘t eerstvolgende decennium nog rustig blijft. Bij het meest vergrijsde deel van woningbezitters, zij die vertoeven in eengezinshuurwoningen, daar gaat het redelijk snel, maar als we kijken naar segmenten dan is dit slechts een klein onderdeel van iedereen die een dak boven zijn hoofd heeft. Tot ver in de jaren dertig van deze eeuw zullen eengezinskoopwoningen nog bij verre na bezet blijven.
Een surplus aan woningen?
Er zal een moment komen dat in de voormalige uitbreidingswijken in het groen grote aantallen eengezinskoopwoningen gaan vrijkomen door het overlijden van de vorige eigenaren. Maar tegen die tijd zal hoogstwaarschijnlijk ook de huishoudensgroei afzwakken, wat flink meetelt in het effect op de vraagprijs. Het is dus afwachten en kijken geblazen of dit überhaupt een probleem gaat worden. Ook als ‘single’ kan je tenslotte prima in een eengezinswoning wonen, beter dan met een gezin in een krap appartementje.
Leiden door feiten, niet door angsten
Er zijn genoeg redenen te verzinnen waarom stadsplanners niet meer in het groen willen bouwen, maar de angst voor een plotseling toeslaand woningoverschot is daar niet één van. We zullen de komende twintig jaar meemaken dat tal van jonge gezinnetjes hun stadsappartementje achter zich laten, terwijl hun ouders in de voorsteden twee logeerkamers ongebruikt laten. De jonge gezinnen van vandaag de dag, zij die in het hier en nu leven, hebben niets aan de “angst” dat die ruime woningen over twintig jaar voor een schijntje zouden moeten gaan worden verkocht.